Τα Συνδετικά Ρήματα

ΤΑ ΣΥΝΔΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ

    Το κατεξοχήν συνδετικό ρήμα, το οποίο συνδέει το υποκείμενο με ένα επίθετο ή ουσιαστικό που το χαρακτηρίζει, είναι το ρήμα εἰμί (είμαι). Ως συνδετικά όμως χρησιμοποιούνται και άλλα ρήματα συγγενικά ως προς τη σημασία με το εἰμί, όπως ὑπάρχω (είμαι), τυγχάνω (συμβαίνει να είμαι), διατελῶ(είμαι συνεχώς), ἔφυν (γεννήθηκα, είμαι), πέφυκα (είμαι από τη φύση μου), γίγνομαι (γίνομαι), καθίσταμαι (γίνομαι), ἀποβαίνω (καταντώ, γίνομαι, αποδεικνύομαι), φαίνομαι κά.

ΠΛ Πρωτ 313e εἰ μὲν οὖν σὺ τυγχάνεις ἐπιστήμων τούτων || αν λοιπόν εσύ συμβαίνει να είσαι καλός γνώστης αυτών των ζητημάτων.

ΞΕΝ Απομν 1.6.2 ἀνυπόδητός τε καὶ ἀχίτων διατελεῖς είσαι συνεχώς χωρίς παπούτσια και χιτώνα.

Επίσης ως συνδετικά χρησιμοποιούνται και τα ρήματα των παρακάτω κατηγοριών:

(α) τα δοξαστικά: νομίζομαι (θεωρούμαι), κρίνομαι, ὑπολαμβάνομαι (θεωρούμαι) κά.

ΠΛ Πολ 569b ὅσοι ἂν διαφερόντως ἐν τῷ βίῳ ἀγαθοὶ κριθῶσι όσοι κριθούν εξαιρετικά ενάρετοι στη ζωή τους.

 (β) τα κλητικά:λέγομαι, καλοῦμαι, ὀνομάζομαι, ἀκούω (έχω τη φήμη, χαρακτηρίζομαι) κά.

ΠΛ Νομ 681d αὐτοὶ νομοθέται κληθήσονται || οι ίδιοι θα ονομαστούν νομοθέτες.

 (γ) τα μεταποιητικά και προχειριστικά: αἱροῦμαι (εκλέγομαι),ἀποδείκνυμαι (διορίζομαι), χειροτονοῦμαι (εκλέγομαι), λαγχάνω (εκλέγομαι με κλήρο) κά.

ΛΥΣ 12.65 (Θηραμένης) στρατηγὸς ὑπ' αὐτῶνᾑρέθη || ο Θηραμένης εκλέχθηκε απ' αυτούς στρατηγός.


Τα πιο συνηθισμένα Συνδετικά Ρήματα

Εἰμί                            1. ὁ κόσμος ̛ἐστί κάλλιστος.

                                 2. Ὁ Ασωπός ἐστι ποταμός.

                                 3. Οἱ ἐνάντιοι οὐκ ἦσαν πολλοί.

ὑπάρχω                     4. Τό χωρίον ὑπήρχεν ὀχυρόν.

τυγχάνω                   5. Σύ τυγχάνεις ἐπιστήμων τούτων

Διατελῶ                    6. ἀχίτων διατελεῖς.

ἔφυν                         7. ἡμεΐς ἔφυμεν γυναῖκες.

πέφυκα                     8. Οὗτοι πεφύκασιν ἀγαθοί.

γίγνομαι                    9. Οὐδείς ἐγένετο σοφός.

καθίσταμαι                10. Οὗτος κατέστη εὐεργέτης.

ἀποβαίνω                  11. Οὐκ ἀπέβητε δίκαιοι.

ἐκβαίνω                    12. Σύ ἐκβήσει σοφός.

νομίζομαι                  13. Ταῦτα νομίζεται ἄθλα.

φαίνομαι                   14. Φίλιππος φαίνεται ἀξιόπιστος

κρίνομαι                    15. Ούτος εκρίθη άριστος Ελλή¬νων.

δοκῶ                         16. Ή επιβουλή έδόκει δήλη.

καλοῦμαι                   17. Ούτοι κλήθήσονται νομοθέται.

ὀνομάζομαι                18. Ό άνήρ ώνομάζετο σοφιστής.

προσαγορεύομαι       19. Ήρα προσηγορεύετο Διός δάμαρ.

ἀκούω                       20. Τάνταλος ήκουε κακός.

αἱροῦμαι                    21. Αλκιβιάδης ήρέθη στρατηγός

χειροτονοῦμαι           22. Ιφικράτης έχειροτονήθη στρατηγός.

λαγχάνω                   23. Δημοσθένης ούκ έλαχε τειχο-ποιός.

ἀποδεικνύομαι          24.Ούτος άπεδέδεικτο στρατηγός ύπό Αστυάγους.


Το Κατηγορούμενο

Τι μέρος λόγου είναι το κατηγορούμενο

Παραδείγματα                                         Τι μέρος λόγου είναι το κατηγορούμενο

1.             Ἀριστείδης ἦν δίκαιος.                                                 επίθετο

2.             Βαβυλών ἐστι πόλις.                                                    ουσιαστικό

3.             Εἰμί τυράννῳ ἐοικώς.                                                   μετοχή

4.             Φίλιππος ἐγένετο τηλικοῦτος.                                       αντωνυμία

5.             Οἱ ἐθελονταί ἦσαν δισχίλιοι.                                         αριθμητικό

6.             Τό σιγᾶν ἐστι σωφρονεῖν.                                            απαρέμφατο

7.             Ἡ ἀγορά ἦν πλησίον.                                                   επίρρημα

8.             Φίλιππος ἐστιν ὅ,τι ἄν εἴποι τις.                                    ολόκληρη πρόταση

• Ως κατηγορούμενο του υποκειμένου μπορεί να χρησιμέψει:

1. Επίθετο (Παράδ. 1).

2. Ουσιαστικό (Παράδ. 2),

3. μετοχή (Παράδ. 3),

4. αντωνυμία (Παράδ. 4),

5. αριθμητικό (Παράδ. 5),

6. απαρέμφατο (Παράδ. 6),

7. επίρρημα (Παράδ. 7),

8. ολόκληρη πρόταση (Παράδ. 8).

• Προσοχή! Το κατηγορούμενο κανονικά δεν έχει άρθρο.

• Εξαιρέσεις

Παραδείγματα

1.             Οὗτος ἐστιν ὁ μαθητής μου.

2.             Οὗτος ἐστιν ὁ σώφρων καί ὁ ἀνδρεῖος καί ὁ φρόνιμος.

3.             Οἱ πελτασταί ἦσαν περί τούς χίλιους.

4.             Καί ἐγένοντο οἱ πεζοί ἀμφί τούς δισχιλίους.

5.             Καί ἐγένοντο οἱ ξύμπαντες ὑπέρ τούς χιλίους.

• Το κατηγορούμενο κανονικά  δεν έχει άρθρο.

•               Όταν όμως δηλώνει μια γνωστή ήδη ιδιότητα του υποκειμένου ή όταν δηλώνει ότι το υποκείμενο είναι πραγματικά ή εξαιρετικά αυτό που σημαίνει το κατηγορούμενο, τότε έχει άρθρο

•               Όπως το υποκείμενο, έτσι και το κατηγορούμενο μπορεί να βρίσκεται σε πτώση αιτιατική με τις προθέσεις: ἀμφί, εἰς, περί, ὑπέρ, όταν δηλώνει το περίπου (ποσό κατά προσέγγιση).

Το κατηγορούμενο συμφωνεί με το υποκείμενο:

1. Αν το κατηγορούμενο είναι επίθετο, συμφωνεί με το υποκείμενο στο γένος,

   τον αριθμό και την πτώση

2. Αν το κατηγορούμενο είναι ουσιαστικό, συμφωνεί με το υποκείμενο αναγκαστικά

    μόνο στην πτώση, και τυχαία στο γένος και τον αριθμό .

3. Αν το υποκείμενο είναι αρσενικού ή θηλυκού γένους και δηλώνει κάτι γενικό, το κατηγορούμενο

   βρίσκεται στο ουδέτερο γένος και στον ενικό αριθμό .

4. Αν τα υποκείμενα είναι δύο ή περισσότερα έμψυχα και του ίδιου γένους, το κατηγορούμενο

    βρίσκεται στον πληθυντικό αριθμό και στο ίδιο γένος με τα υποκείμενα

5. Αν τα υποκείμενα είναι έμψυχα όντα αλλά διαφορετικού γένους, το κατηγορούμενο βρίσκεται

   στον πληθυντικό αριθμό και στο ισχυρότερο γένος των υποκειμένων.

   Το αρσενικό είναι ισχυρότερο από το θηλυκό και το ουδέτερο,

    και το θηλυκό είναι ισχυρότερο από το ουδέτερο .

6. Αν τα υποκείμενα είναι άψυχα, σ' οποιοδήποτε γένος κι αν βρίσκονται, το κατηγορούμενο

    βρίσκεται στον πληθυντικό αριθμό και στο ουδέτερο γένος .

7. Αν τα υποκείμενα είναι άλλα έμψυχα και άλλα άψυχα όντα, το κατηγορούμενο βρίσκεται

    στο γένος των έμψυχων όντων , ή στο ουδέτερο γένος .