Οι Διαθέσεις του Ρήματος

Οι  Διαθέσεις του Ρήματος


Το ρήμα αποτελεί βασικό στοιχείο της πρότασης και δηλώνει ότι το υποκείμενο ενεργεί, παθαίνει ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Η ιδιότητα του ρήματος να δείχνει τι κάνει το υποκείμενο ή τι παθαίνει ή σε ποια κατάσταση βρίσκεται ονομάζεται διάθεση.
Οι διαθέσεις του ρήματος είναι τέσσερις: η ενεργητική, η μέση, η παθητική και η ουδέτερη.

➤ Η διάθεση του ρήματος δεν πρέπει να συγχέεται με τη φωνή. Η διάθεση αφορά

τη σημασία του ρήματος, ενώ η φωνή τη μορφή του, δηλαδή το σύνολο των τύπων που σχηματίζει το ρήμα, όταν αυτό κλίνεται. Άλλωστε, οι διαθέσεις είναι τέσσερις, ενώ οι φωνές δύο, η ενεργητική φωνή, στην οποία ανήκουν τα ρήματα που στο α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα λήγουν σε -ω ή -μι (πείθω, τιμῶ, δίδωμι), και η μέση φωνή, στην οποία ανήκουν τα ρήματα που στο ίδιο πρόσωπο λήγουν σε -μαι (πείθομαι, τιμῶμαι, δίδομαι). Έτσι η διάθεση και η φωνή ενός ρήματος δε συμπίπτουν πάντοτε:
Πείθω ὑμᾶς. [Το ρήμα πείθω είναι ενεργητικής διάθεσης, γιατί δηλώνει τι κάνει το υποκείμενο, και ενεργητικής φωνής, γιατί λήγει
σε -ω.]
Πείθομαι τοῖς νόμοις. [Το ρήμα πείθομαι είναι ενεργητικής διάθεσης, γιατί δηλώνει τι κάνει το υποκείμενο, και μέσης φωνής, γιατί λήγει σε -μαι.]


Ενεργητικά ρήματα

Ενεργητικά είναι τα ρήματα που δηλώνουν ότι το υποκείμενο ενεργεί, είναι ο δημιουργός της ρηματικής σημασίας. Τα ενεργητικά ρήματα διακρίνονται σε αμετάβατα, των οποίων η ρηματική ενέργεια αφορά μόνο το υποκείμενο (τρέχω, ἔρχομαι, γελῶ κ.ά.), και σε μεταβατικά, τα οποία δηλώνουν ότι η ρηματική ενέργεια του υποκειμένου μεταβαίνει σε κάτι άλλο, στο αντικείμενο (δίδωμι, φιλῶ, διδάσκω κ.ά.).
Διακρίνονται σε:

α) Μεταβατικά· σημαίνουν ενέργεια του υποκειμένου η οποία μεταβαίνει σε ένα άλλο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα, που αποτελεί το αντικείμενο του ρήματος (βλ. § 68):

Ἀγησίλαος τοὺς συμμάχους συνεκάλεσε.

Οἱ Θηβαῖοι ἔπεμψαν κήρυκας.

β) Αμετάβατα· σημαίνουν ενέργεια του υποκειμένου η οποία δε μεταβαίνει σε άλλο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα. Τα αμετάβατα ρήματα δεν έχουν αντικείμενο:

Οὔτε γελᾷ οὔτε δακρύει.

Οἱ πολέμιοι ἔφευγον.

Πολλά ενεργητικά ρήματα, ανάλογα με τα συμφραζόμενα και τη σημασία τους, χρησιμοποιούνται, όπως και στη Ν.Ε., άλλοτε ως μεταβατικά και άλλοτε ως αμετάβατα:

α) Ρήματα που αρχικά ήταν μεταβατικά, αλλά χρησιμοποιούνται και ως αμετάβατα:

Ρήμα                       Ως μεταβατικό                                                       Ως αμετάβατο

ἄγω                         ἄγω τὴν στρατιὰν (οδηγώ)     ἄγω ἐπὶ τοὺς πολεμίους(βαδίζω εναντίον των εχθρών)

ἀπαγορεύω             ἀπηγόρευσεν αὐτῷ(απαγόρευσε σ' αυτόν)            ἀπηγόρευσεν ὑπὸ τοῦ δρόμου

(κουράστηκε από τον δρόμο)

βάλλω                      ἔβαλλον λίθους (έριχναν πέτρες)                            βάλλ' ἐς κόρακας (άντε χάσου!)

ἔχω                         ἔχω χρήματα                                                           εὖ ἔχω (είμαι καλά)

καταλύω                   κατέλυσε τὴν δημοκρατίαν                                       οὐδαμοῦ κατέλυσε(πουθενά δε στάθμευσε)

πράττω                    πράττω τὰ πολιτικὰ(ασχολούμαι με την πολιτική)  εὖ πράττω (ευτυχώ) –

κακῶς πράττω (δυστυχώ)

τελευτῶ                   εὖ ἐτελεύτα τάδε(τα έφερε σε πέρας)                     οὕτως ἐτελεύτα (έτσι πέθανε) –

β) Ρήματα που αρχικά ήταν αμετάβατα, αλλά χρησιμοποιούνται και ως μεταβατικά:

Ρήμα                       Ως αμετάβατο                                                        Ως μεταβατικό

ἀποδιδράσκω          οὗτοι ἀπέδρασαν (δραπέτευσαν)           ἀπέδρασαν ἡμᾶς (μας ξέφυγαν)

γελῶ                        οὐδεὶς ἐγέλασε                       μὴ γελάσῃς μοῖραν (μην περιγελάσεις τη μοίρα)

μένω                        ἐνταῦθα ἔμενον       τὸν ἐλεύθερον μένει (περιμένει)

πλέω                        ἔπλεον ἐπὶ τὴν Κέρκυραν       ἔπλεον τὸν Ἀράβιον κόλπον

χωρῶ                      ἄνω ἐχώρουν(προχωρούσαν προς τα πάνω)ἐχώρουν τὴν ὁδὸν (βάδιζαν τον δρόμο)

Mερικά ενεργητικά ρήματα μεταβάλλονται από μεταβατικά σε αμετάβατα, και αντίστροφα, όταν συντίθενται με πρόθεση:

βάλλω: ἔβαλλον τοὺς Ἀθηναίους – εἰσέβαλον εἰς τὴν χώραν

βαίνω: μετὰ ῥυθμοῦ βαίνουσι (προχωρούν) – διέβαινον τὸν ποταμὸν

ἵσταμαι: ἐνταῦθα ἵσταντο οἱ πολέμιοι (στέκονταν) – ὑφίστανται τὸν πόνον

Ο αόριστος β’ και ο παρακείμενος κάποιων ενεργητικών μεταβατικών ρημάτων έχουν μέση και αμετάβατη σημασία, π.χ.

ἵστημι = στήνω, αλλά ἔστην = στάθηκα και ἔστηκα = είμαι όρθιος

φύω = γεννώ, αλλά ἔφυν = γεννήθηκα και πέφυκα = είμαι από τη φύση μου

δύω βυθίζω, αλλά ἔδυν = βυθίστηκα και δέδυκα = είμαι βυθισμένος

ὄλλυμι = καταστρέφω, αλλά ὄλωλα = έχω καταστραφεί, έχω χαθεί

ἐγείρω = ξυπνώ κάποιον, αλλά ἐγρήγορα = είμαι ξύπνιος

πείθω = πείθω, αλλά πέποιθα = έχω εμπιστοσύνη

πράττω = πράττω, ενεργώ, αλλά πέπραγα = είμαι σε μια κατάσταση

φαίνω = δείχνω, φανερώνω, αλλά πέφηνα = είμαι φανερός.

Αρκετά ενεργητικά ως προς την κατάληξη ρήματα έχουν παθητική σημασία, όπως πάσχω, πίπτω, φέυγω, εὖ ἀκούω, κακῶς ἀκούω, ἀποθνήσκω, τελευτῶ κ.ά.

Σε κάποιες περιπτώσεις, ενεργητικά ρήματα μπορούν, λόγω των συμφραζομένων, να δηλώνουν ότι το υποκείμενο εκτελεί μια ενέργεια μέσω κάποιου άλλου· γίνονται, δηλαδή, μέσα διάμεσα ρήματα. Αποκτούν όμως αυτή τη σημασία μόνο λόγω των συμφραζομένων.


Μέσα Ρήματα

   Τα μέσα ρήματα δηλώνουν και αυτά ότι το υποκείμενο ενεργεί, αλλά επιπλέον στην περίπτωσή τους η ρηματική ενέργεια συνδέεται με το υποκείμενο με μια ιδιαίτερη σχέση. Η ιδιαιτερότητα αυτής της σχέσης υποδηλώνεται από τη σημασία του ίδιου του ρήματος ή από τα συμφραζόμενα.
Τα μέσα ρήματα, ανάλογα με τη σημασία τους, διακρίνονται σε:
μέσα αυτοπαθή ή ευθέα,
μέσα πλάγια ή περιποιητικά,
μέσα αλληλοπαθή
μέσα δυναμικά

Μέσα αυτοπαθή ή ευθέα είναι τα ρήματα που δηλώνουν ότι η ενέργεια του υποκειμένου επιστρέφει άμεσα σε αυτό, και γι’ αυτό μπορούν να αντικατασταθούν από τον αντίστοιχο ενεργητικό τύπο με αιτιατική της αυτοπαθούς αντωνυμίας ως αντικείμενο, π.χ. παρασκευάζομαι (= παρασκευάζω ἐμαυτόν), , τρέπομαι (= τρέπω ἐμαυτόν), κλίνομαι, ἔχομαι, ἅπτομαι, λαμβάνομαι, ἵσταμαι, ὁρμίζομαι, ἀγείρομαι, συλλέγομαι κ.ά.

Mέσα αυτοπαθή είναι τα ρήματα:

ἀμφιέννυμαι (ντύνομαι)           ἐνδύομαι (ντύνομαι)                ἀνίσταμαι (σηκώνομαι)           λούομαι (λούζομαι)

ἀπέχομαι (κρατιέμαι μακριά)  νίπτομαι                                   ἀποκρύπτομαι         παρασκευάζομαι (ετοιμάζομαι)

ἀφίσταμαι (απομακρύνομαι)   τάσσομαι (παρατάσσομαι για μάχη)       γυμνάζομαι  τύπτομαι (= τύπτω ἐμαυτόν) γυμνάζομαι,            κείρομαι,                 ἀλείφομαι ,              καλύπτομαι,             κοσμοῦμαι,   στεφανοῦμαι κ.ά.

Οἱ Θηβαῖοι ἐγυμνάζοντο πάντες περὶ τὰ ὅπλα.

Λακεδαιμόνιοι οὕτως ἐτάξαντο.

Μέσα πλάγια ή περιποιητικά (ή ωφελείας) είναι τα ρήματα που δηλώνουν ότι η ενέργεια του υποκειμένου γίνεται προς όφελός του ή για να αποκτήσει κάτι που θα το χρησιμοποιήσει, γι’ αυτό και μπορούν να συνοδεύονται από τη δοτική της αυτοπαθούς αντωνυμίας ως δοτική χαριστική.
 Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν ρήματα και εκφράσεις που δηλώνουν συναλλαγή, αλλαγή ιδιοκτήτη ή απόκτηση κάποιου πράγματος: πορίζομαι, ὠνοῦμαι, δανείζομαι, μισθοῦμαι, χρηματίζομαι, γυναῖκα ἄγομαι, ποιοῦμαί τινα φίλον, υἱὸν τίθεμαι (=υιοθετώ), αἱροῦμαι κ.ά.
Διακρίνονται σε:

α) Μέσα διάμεσα· δηλώνουν ενέργεια του υποκειμένου η οποία επιστρέφει σ' αυτό –ή σε κάτι που του ανήκει–διαμέσου άλλου:

ἀπογράφομαι [μέσω του γραμματέα]      ἐπισκευάζομαι [επισκευάζω κάτι μέσω τεχνιτών]

διδάσκομαι [διδάσκω κάποιον μέσω δασκάλων]     μεταπέμπομαι [προσκαλώ κάποιον μέσω απεσταλμένων]

ναυπηγοῦμαι [ναυπηγώ μέσω ναυπηγών]               τίθεμαι νόμον [θεσπίζω ως πόλη νόμο μέσω νομοθετών] κ.ά.

Οἱ ἄνθρωποι τοὺς νόμους ἔθεντο. [ἔθηκαν (θέσπισαν) διὰ τῶν νομοθετῶν]

Θεμιστοκλῆς τὸν υἱὸν ἱππέα ἐδιδάξατο ἀγαθόν. [ἐδίδαξε διὰ τοῦ διδασκάλου]

Επίσης, ρήματα που δηλώνουν προσέγγιση ή απομάκρυνση σε σχέση με το υποκείμενο: ἐπάγομαί τινα, μεταπέμπομαί τινα, προσάγομαί τινα, τρέπομαί τινα, ἀπωθοῦμαί τινα, ἀμύνομαί τινα, ἀποδίδομαί τι, ἐφέλκομαί τι κ.ά. Επίσης εκφράσεις όπως νόμον / γραφὴν τίθεμαι, φόρον τάττομαι, πρεσβεύομαι, παρασκευάζομαί τι, συμφοράν τι ποιοῦμαι κ.ά.

Οἱ ἄνθρωποι τοὺς νόμους ἔθεντο. [ἔθηκαν (θέσπισαν) διὰ τῶν νομοθετῶν]

Θεμιστοκλῆς τὸν υἱὸν ἱππέα ἐδιδάξατο ἀγαθόν. [ἐδίδαξε διὰ τοῦ διδασκάλου]

β) Μέσα περιποιητικά ή μέσα ωφελείας· δηλώνουν ενέργεια του υποκειμένου για δική του χρήση και ωφέλεια και ισοδυναμούν με ενεργητικά ρήματα που έχουν ως αντικείμενο τη δοτική της αυτοπαθούς αντωνυμίας: πορίζομαι = πορίζω ἐμαυτῷ. Mέσα περιποιητικά είναι τα ρήματα:

• ἄγομαι γυναῖκα (παίρνω γυναίκα ως σύζυγο)       • καταστρέφομαι (υποτάσσω)

• ἀμύνομαι              • παρατίθεμαι (παραθέτω για μένα)

• εὑρίσκομαι (πετυχαίνω)       • παρέχομαι μάρτυρας (παρουσιάζω μάρτυρες υπεράσπισης)

• εὖ/καλῶς τίθεμαι/καθίσταμαι

 (τακτοποιώ προς όφελός μου)                • πορίζομαι (εξασφαλίζω κάτι για μένα)

• συμβουλεύομαι κ.ά.

Αἱ δορκάδες τοῖς κέρασιν ἀμύνονται. (τα ζαρκάδια)

Οἱ Ἀθηναῖοι ῥᾳδίως ἐπορίζοντο τὰ ἐπιτήδεια. (τα εφόδια)

Για τη διαφορά των μέσων πλαγίων ρημάτων από τα αντίστοιχα ενεργητικά ενδεικτικές είναι οι παρακάτω διακρίσεις:

νόμον τίθημι: χρησιμοποιείται για νομοθέτη ή για αυταρχικά καθεστώτα.

νόμον τίθεμαι: χρησιμοποιείται για τη δημοκρατική πολιτεία που θέτει νόμους προς όφελος των πολιτών.

πρεσβεύω = διαπραγματεύομαι ως πρεσβευτής.

πρεσβεύομαι = στέλνω πρεσβεία ως πόλη για να προασπίσω τα συμφέροντά μου.

τιμῶ τι = επιβάλλω ποινή ως δικαστής.

τιμῶμαί τι = προτείνω ως διάδικος μια ποινή που ανταποκρίνεται στις επιδιώξεις μου.

ποιῶ τινα δοῦλον = κάνω κάποιον δούλο.

ποιοῦμαί τινα δοῦλον = κάνω κάποιον δούλο μου.

Μια παραλλαγή αυτής της κατηγορίας μέσων ρημάτων είναι τα ρήματα που δηλώνουν ότι το υποκείμενο ενεργεί διαμέσου άλλου (μέσα διάμεσα).

Μέσα αλληλοπαθή είναι τα ρήματα που δηλώνουν μια κοινή ενέργεια δύο ή περισσοτέρων υποκειμένων, η οποία περνάει αμοιβαία από το ένα στο άλλο. Τα ρήματα της κατηγορίας αυτής βρίσκονται σε πληθυντικό ή δυϊκό αριθμό και μπορούν να αναλυθούν στον ενεργητικό τύπο με αντικείμενο την αλληλοπαθή αντωνυμία. Τέτοια ρήματα είναι τα μάχεθαι, ἐρίζειν, ἀμιλλᾶσθαι, διαφέρεσθαι διαλλάττεσθαι, συντίθεσθαι κ.ά.

Συχνά, στη θέση των μέσων αλληλοπαθών ρημάτων βρίσκονται τα αντίστοιχα ενεργητικά με αντικείμενο την αλληλοπαθή ή την αυτοπαθή αντωνυμία του γ΄ προσώπου.
διεφθείραντο = διέφθειραν ἀλλήλους· διενείμαντο τὸ ἀργύριον = διένειμαν ἀλλήλοις τὸ ἀργύριον· οἱ ἰχθύες ἀλληλοφαγοῦσι = ἐσθίουσιν ἀλλήλους. Mέσα αλληλοπαθή ρήματα είναι τα:

(δια)αγωνίζονται      μισοῦνται

διαλέγονται              συνωφελοῦνται

διαλλάττονται           φιλοῦνται (αγαπιούνται)

(δια)νέμονται (μοιράζονται)     φθονοῦνται

διαφέρονται             ὠθοῦνται (σπρώχνονται)

διαφθείρονται          κ.ά.

Ἔστιν δὲ δημοκρατία πολιτεία ἐν ᾗ κλήρῳ διανέμονται τὰς ἀρχάς.

Συμβαλόντες τὰς ἀσπίδας ἐωθοῦντο.

Μέσα δυναμικά είναι τα ρήματα που δηλώνουν τη συναισθηματική συμμετοχή του υποκειμένου στη ρηματική σημασία, ότι το υποκείμενο ενεργεί ενεργοποιώντας όλες του τις δυνάμεις, π.χ. πολιτεύμαι = συμμετέχω ενεργά στην πολιτική ζωή (ενώ πολιτεύω = είμαι πολίτης), πόλεμον ποιοῦμαι = διεξάγω πόλεμο (ενώ πόλεμον ποιῶ = είμαι ο αίτιος πολέμου), ἄρχομαι λόγου = αρχίζω τον λόγο μου (ενώ ἄρχω λόγου = παίρνω πρώτος τον λόγο). Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν ρήματα όπως στρατεύομαι, θηρεύομαι, βουλεύομαι, σκοποῦμαι, χαίρομαι, λυποῦμαι, φοβοῦμαι κ.ά.

Στα μέσα δυναμικά ρήματα εντάσσονται και τα αποθετικά ρήματα: ἡγοῦμαι, οἴομαι, βούλομαι, ἥδομαι, κτῶμαι, χρῶμαι, μάχομαι, ἔρχομαι κ.ά.

Κάποιοι μέσοι μέλλοντες έχουν και παθητική σημασία, όπως ἄρξομαι, στερήσομαι, φυλάξομαι, τραφήσομαι κ.ά.

Η σημασία των μέσων ρημάτων δεν είναι πάντοτε εύκολο να διακριθεί, καθώς το ίδιο μέσα ρήμα μπορεί ανάλογα με τα συμφραζόμενα να έχει διαφορετική σημασία. Επιπλέον ιδιαίτερα δύσκολη είναι η διάκριση ανάμεσα στα μέσα πλάγια και τα μέσα δυναμικά ρήματα.

Μερικές φορές ο ενεργητικός και ο μέσος τύπος ενός ρήματος έχουν την ίδια σημασία: βοῶ – βοῶμαι (φωνάζω), στρατοπεδεύω – στρατοπεδεύομαι, σκοπῶ – σκοποῦμαι (εξετάζω), σιδηροφορῶ – σιδηροφοροῦμαι (οπλοφορώ) κ.ά. Συνήθως όμως έχουν διαφορετική σημασία:
ἄρχομαι λόγου (αρχίζω την ομιλία μου) ἄρχω τοῦ λόγου (μιλώ πρώτος)

βουλεύομαι (σκέφτομαι, αποφασίζω)                     βουλεύω (είμαι βουλευτής)

λύομαι (ελευθερώνω κάποιον με λύτρα)  λύω (λύνω)

μισθοῦμαι (νοικιάζω ως ενοικιαστής)                     μισθῶ (νοικιάζω ως ιδιοκτήτης σε άλλον)

ὁρίζομαι (ορίζω, δίνω ορισμό)                               ὁρίζω (διαιρώ, θέτω όρια)

ποιοῦμαι πόλεμον (διεξάγω πόλεμο)                      ποιῶ πόλεμον (προκαλώ πόλεμο)

πολιτεύομαι (συμμετέχω στα κοινά)                        πολιτεύω (είμαι πολίτης)

ταμιεύομαι (διαχειρίζομαι χρήματα)                        ταμιεύω (είμαι ταμίας) κ.ά.

Δεν είναι πάντοτε εύκολο να καθοριστεί με ακρίβεια η ιδιαίτερη σημασία ενός μέσου ρήματος, αφού είναι δυνατόν αυτό να ανήκει σε διάφορες κατηγορίες μέσων ρημάτων:

Παρασκευάζομαι ἐπὶ πόλεμον. (Ετοιμάζομαι για πόλεμο.) [μέσο αυτοπαθές: παρασκευάζω ἐμαυτὸν]

Παρασκευάζομαι στρατείαν. (Ετοιμάζω εκστρατεία.) [μέσο δυναμικό ή μέσο ωφελείας: αναμένω όφελος από αυτήν]

Ἐναυπηγήσατο τριήρεις. [μέσο διάμεσο ή μέσο ωφελείας]

Τα μέσα αυτοπαθή και τα μέσα πλάγια ονομάζονται μέσα αντανακλαστικά ρήματα, γιατί δηλώνουν ενέργεια η οποία επιστρέφει στο υποκείμενο άμεσα ή έμμεσα.


Παθητικά Ρήματα

Τα παθητικά ρήματα δηλώνουν ότι το υποκείμενο υφίσταται την ενέργεια ενός άλλου προσώπου ή πράγματος, παθαίνει κάτι. Επειδή η παθητική διάθεση είναι μεταγενέστερη εξέλιξη σε σχέση με την ενεργητική και μέση, δεν διαθέτει ξεχωριστούς τύπους για όλους τους χρόνους, παρά μόνο για τον μέλλοντα και τον αόριστο, ενώ στους υπόλοιπους χρόνους οι παθητικοί τύποι συμπίπτουν με τους μέσους.

Το πρόσωπο ή το πράγμα που επενεργεί πάνω στο υποκείμενο δηλώνεται με το ποιητικό αίτιο το οποίο εκφέρεται

(α) με το εμπρόθετο ὑπὸ + γενική (σπανιότερα με τις προθέσεις ἀπό, ἐκ, παρά, πρὸς + γενική)
Πολλοὶ ὑπὸ τῶν τριάκοντα ἀπέθανον.
Οὐδὲν ἔργον ἀξιόλογον ἐπράχθη ἀπ' αὐτῶν.

Τοῦτό μοι ἐκ θεοῦ δέδοται.

Ταῦτα ἐξηγγέλθη Ἀλεξάνδρῳ πρὸς τῶν κατασκόπων.
ή

(β) με δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου, όταν υπάρχει συντελικός χρόνος ή ρηματικό επίθετο σε -τὸς και -τέος·

Παθητικά ρήματα σχηματίζονται από ενεργητικά μεταβατικά ρήματα. Κατά την τροπή της ενεργητικής σε παθητική σύνταξη το υποκείμενο της ενεργητικής σύνταξης τρέπεται σε ποιητικό αίτιο, ενώ το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος (ή το άμεσο αντικείμενο αν πρόκειται για δίπτωτο ρήμα) γίνεται το υποκείμενο του παθητικού ρήματος.

Κάποια ενεργητικά ρήματα δεν σχηματίζουν παθητικό τύπο, αλλά στην θέση του κάποιο άλλο ρήμα ενεργητικής ή μέσης φωνής ή κάποια περίφραση.

ἀποκτείνω τινά - ἀποθνήσκω ὑπό τινος

ἐκβάλλω τινά - ἐκπίπτω / φεύγω ὑπό τινος

εὗ λέγω τινά - εὖ ἀκούω ὑπό τινος

εὖ ποιῶ τινα - εὖ πάσχω ὑπό τινος

αἱρῶ - ἁλίσκομαι

δίκην λαμβάνω παρά τινος - δίκην δίδωμί τινι.

Το ίδιο ισχύει και για τα αποθετικά ρήματα

αἰδοῦμαί τινα - αἰδοῦς τυγχάνω ὑπό τινος

αἰτιῶμαί τινα - αἰτίαν ἔχω / λαμβάνω ὑπό τινος.

Αρκετοί παθητικοί αόριστοι έχουν μέση σημασία, όπως ἐσώθην (=ἔσωσα ἐμαυτόν), ἐλυπήθην, ἐχάρην, ἐφοβήθην, ἐξεπλάγην, ἐπλάγθην, ᾐσχύνθην, ἐπορεύθην, ἀπηλλάγην, ἐκλίνθην, ἐτράπην, ἐστράφην, ἐσφάλην, ἐψεύσθην, ἠβουλήθην, ἐδυνήθην κ.ά.

Ουδέτερα Ρήματα

Τα ουδέτερα ρήματα δηλώνουν ότι το υποκείμενο βρίσκεται απλώς σε μια κατάσταση, χωρίς να ενεργεί ούτε να υφίσταται την ενέργεια κάποιου άλλου.
 Τα ουδέτερα ρήματα είναι κυρίως ενεργητικής φωνής: ζῶ, ἡσυχάζω, ὑγιαίνω, εὖ πράττω, σωφρωνῶ , βιῶ, ἠρεμῶ, νοσῶ, κάθημαι, κεῖμαι κ.ά.
Ἕκαστος ζῇ ὡς βούλεται.

Ὑγιαίνουσιν οἱ τὰ σώματα εὖ ἔχοντες.