Απρόσωπα Ρήματα - Απρόσωπη σύνταξη - Δοτική Προσωπική

Απρόσωπα ρήματα – Απρόσωπη Σύνταξη

Απρόσωπα Ρήματα 

Απρόσωπα ή τριτοπρόσωπα ρήματα ονομάζονται όσα βρίσκονται στο γ΄ ενικό πρόσωπο και δε δέχονται ως υποκείμενο πρόσωπο ή πράγμα (απρόσωπη σύνταξη). Από αυτά μερικά απαντούν μόνο ως απρόσωπα, όπως τα χρή, μέλει, ἔξεστι, ενώ τα περισσότερα προέρχονται από προσωπικά ρήματα, ενεργητικά ή παθητικά. Μερικά από τα συνηθέστερα απρόσωπα ρήματα είναι:

α) ενεργητικά, όπως:

δοκεῖ (= φαίνεται, νομίζεται, θεωρείται) δεῖ, πρέπει, προσήκει (= πρέπει, επιβάλλεται, αρμόζει) ἔνεστι, πάρεστι, ἔστιν (= είναι δυνατό) μέλλει (= πρόκειται) σημαίνει (= δίνεται σημείο) μέλει τινί (= ενδιαφέρει κάποιον) δηλοῖ (= είναι φανερό) φιλεῖ (= συνηθίζεται) διαφέρει (= υπάρχει διαφορά) παρέχει (= παρουσιάζεται ευκαιρία) ἔοικε (= φαίνεται) προχωρεῖ (= πάει καλά) λυσιτελεῖ, συμφέρει (= συμφέρει) ἐγχωρεῖ (= είναι δυνατό, επιτρέπεται) ἀρκεῖ (= είναι αρκετό)

β) παθητικά, όπως:

λέγεται, ἀγγέλλεται, θρυλεῖται, ἄδεται, (= λέγεται, διαδίδεται) ὁμολογεῖται (= αναγνωρίζεται) νομίζεται (= θεωρείται) ἐπέρχεταί τινι, παρίσταταί τινι (= έρχεται στο νου κάποιου) εἴμαρται (= είναι πεπρωμένο, είναι ορισμένο από τη μοίρα) ἁμαρτάνεται (= γίνεται σφάλμα) εἰκάζεται (= συμπεραίνεται) ὥρισται (= είναι καθορισμένο) ἐνδέχεται, ἐγγίγνεται (= είναι ενδεχόμενο) προβεβούλευται (= έχει βγει προκαταρτική απόφαση) ἐγγίγνεται (= επιτρέπεται)

Απρόσωπες εκφράσεις

Απρόσωπη σύνταξη έχουν και οι απρόσωπες εκφράσεις· αυτές είναι περιφράσεις που σχηματίζονται:

α) από ουδέτερο επιθέτου και το ρήμα ἐστί:

ῥᾴδιόν ἐστι (= είναι εύκολο) οἷόν τ΄ἐστι (= είναι δυνατό) δῆλόν ἐστι (= είναι φανερό) δεινόν ἐστι (= είναι φοβερό) προσῆκόν ἐστι (= είναι πρέπον) χαλεπόν ἐστι (= είναι δύσκολο) ἀγαθόν ἐστι (= είναι καλό) πλημμελές ἐστι (= είναι ανάρμοστο)

β) από ουδέτερο μετοχής και το ρήμα ἐστί:

εἰκός ἐστι (= είναι φυσικό) χρεών ἐστί (= είναι αναγκαίο) προσῆκόν ἐστι (= αρμόζει) δεδογμένόν ἐστι (= έχει αποφασιστεί) καθεστηκός ἐστι (= είναι καθορισμένο) δυνατόν ἐστι (= είναι δυνατό)

γ) από αφηρημένο ουσιαστικό και το ρήμα ἐστί:

ἀνάγκη ἐστί (= είναι ανάγκη) ὥρα ἐστί (= είναι ευκαιρία) ἀκμή ἐστι (= είναι η πιο κατάλληλη στιγμή) σχολή ἐστι (= υπάρχει διαθέσιμος χρόνος) θέμις ἐστί (= υπάρχει νόμος / συνήθεια) ἔργον ἐστί (= είναι επίπονο / δύσκολο) ἔργον ἐστί τινος (= είναι καθήκον κάποιου) κίνδυνός ἐστι (= υπάρχει κίνδυνος) λόγος ἐστί (= λέγεται) ἔθος ἐστί (= συνηθίζεται)

δ) από (τροπικό) επίρρημα και το ρήμα ἔχει:

ῥᾳδίως ἔχει (= είναι εύκολο) ἀναγκαίως ἔχει (= είναι αναγκαίο) εὖ ἔχει (= είναι καλό) ἀρκούντως ἔχει (= είναι αρκετό) προσηκόντως ἔχει (= είναι πρέπον) αἰσχρῶς ἔχει (= είναι ντροπή) καλῶς ἔχει (= είναι καλό) κακῶς ἔχει (= είναι κακό)

 Το υποκείμενο των απρόσωπων ρημάτων και εκφράσεων

Τα απρόσωπα ρήματα και οι απρόσωπες εκφράσεις έχουν ως υποκείμενο:

α) Απαρέμφατο:
Δεῖ τὸν παῖδα ζῆν κατὰ τὸ πρόσταγμα τοῦ παιδαγωγοῦ.
Προσήκει μισεῖν καὶ κολάζειν τοὺς προδότας καὶ δωροδόκους.
Ἀνάγκη ἐστὶ μάχεσθαι.
Ως υποκείμενο του απαρεμφάτου τίθεται μια Αιτιατική (ἡμᾶς ετεροπροσωπία). Αν είναι γενικό και αόριστο θέτουμε την αιτιατική τινὰ.
Π.χ.        Δεῖ πειθαρχεῖν τῷ Θεῷ (ενν. τινὰ).
Άλλοτε πάλι το υποκείμενο του απαρεμφάτου προκύπτει από τη Δοτική Προσωπική, αφού μετατραπεί σε αιτιατική.
Π.χ.        Ἀναγκαίως ἔχει ἡμῖν ἐρᾶν τῆς πατρίδος (υποκ. απρμφ.)

β) Δευτερεύουσα πρόταση, κυρίως ειδική, πλάγια ερωτηματική ή ενδοιαστική³:
Δῆλόν ἐστι ὅτι κέρδους ἕνεκ' ἀδικοῦσιν. [ειδική]
Ἀγγέλλεται ὅτι βασιλεὺς ἀφίκετο. [ειδική]
Ἄδηλόν ἐστι εἰ βουλήσονται φίλοι εἶναι. (αν θα θελήσουν) [πλάγια ερωτηματική]
Δέος ἐστὶ μὴ παρακρουσθῆτε ὑπὸ τούτων. [ενδοιαστική]

γ)  Το αφηρημένο ουσιαστικό που προέρχεται από το απρόσωπο ρήμα.
Π.χ.        Δεῖ χρημάτων ἔνδειὰ (ἐλλειψη) ἐστι χρημάτων.
                Μετέμελεν αὐτῷ Μεταμέλεια ἧν αὐτῷ.

Τυπικά τα ρήματα αυτά δεν έχουν υποκείμενο

Τέτοια ιδιόρρυθμα απρόσωπα ρήματα είναι συνήθως:

α) τα παθητικά απρόσωπα:

πολεμεῖται = πόλεμος γίγνεται παρεσκεύασταί τινι = παρασκευή γεγένηται ηὖκται = εὐχή γεγένηται

β) τα ενεργητικά απρόσωπα:

μέλει τινι τινός = μέλησὶς ἐστί τινί τινός (= φροντίζει κάποιος για κάτι) μεταμέλει τινι τινός = μεταμέλεια ἐστί τινι τινός (= μετανοεί κάποιος για κάτι) μὲτεστί τινι τινός = μετουσία ἐστί τινι τινός (= διεκδικεί κάτι, μετέχει κάποιος σε κάτι) δεῑ μοι τινός = ἔνδεια ἐστί τινι τινός (= χρειάζεται κάποιος κάτι)

Σημείωση:
Σε αυτές τις περιπτώσεις το «τινός» είναι αντικείμενο και σπανίως τίθεται σε αιτιατική.
Η γενική όμως που συνοδεύει το ρήμα «μεταμέλει» θεωρείται γενική της αιτίας.

γ) ρήματα που δείχνουν φυσικά ή καιρικά φαινόμενα:

ὕει = ὑετός γίγνεται (= βρέχει) νίφει = πίπτει χιών (= χιονίζει) συννέφει = νέφος γίγνεται (= συννεφιάζει) συνεσκόταζε = σκότος ἐγίγνετο (= σκοτείνιασε, έπεσε σκοτάδι) ἐκείνου τοῦ μηνός ἔσειε = σεισμός ἐγένετο (= έγινε σεισμός)

Παρατήρηση:
        -    Οι απρόσωπες εκφράσεις «δῆλόν ἐστι» και «φανερόν ἐστι» δεν δέχονται ποτέ ως   
              υποκείμενο απαρέμφατο, αλλά ονοματική ειδική ή πλάγια ερωτηματική πρόταση:
              π.χ. Δῆλον ἐγένετο τοῖς Θηβαίοις ὅτι ἐμβαλοῖεν οἱ Λακεδαιμόνιοι.
              (= Έγινε φανερό στους Θηβαίους ότι θα εισβάλουν οι Λακεδαιμόνιοι) 

-          Στην απρόσωπη σύνταξη έχουμε πάντοτε ετεροπροσωπία, εφόσον το υποκείμενο του ρήματος δεν γίνεται να συμπίπτει με το υποκείμενο του απαρεμφάτου

-          Το ρήμα «δεῖ» είναι προσωπικό όταν συντάσσεται με μία από τις γενικές: «μικροῦ, «πολλοῦ», «ὀλίγου», «τοσούτου», «ἑνός», «δυοῖν»

-          Στην απρόσωπη έκφραση «ἔργον ἐστί τινός»,το «ἔργον» συχνά παραλείπεται και η γενική «τινός» είναι κτητική:
π.χ. Ἄρχοντος (ἔργον) ἐστί ἐπιμελεῖσθαι τῶν ἀρχομένων
(= Είναι έργο του άρχοντα να φροντίζει το λαό)

-          Το ρήμα «δοκεῖ» όταν συντάσσεται με τελικό απαρέμφατο είναι απρόσωπο και μεταφράζεται: φαίνεται καλό να..
Όταν όμως συντάσσεται με ειδικό απαρέμφατο είναι συνήθως προσωπικό και μεταφράζεται: νομίζει κάποιος ότι..

-          Όταν σε μια πρόταση υπάρχει ονομαστική πτώση που έχει θέση υποκειμένου, η σύνταξη του ρήματος είναι προσωπική:
Δοκεῖ τὸ φῶς ἐναντίον εἶναι τῷ σκότει.
Ὁ Νικίας εὐτυχὴς δοκεῖ εἶναι.
Τισσαφέρνης ἐλέγετο τούτων ἄρχειν.

 

Η δοτική προσωπική κοντά σε απρόσωπα ρήματα και απρόσωπες εκφράσεις

Κοντά σε απρόσωπα ρήματα και απρόσωπες εκφράσεις τίθεται συνήθως ένας προσδιορισμός σε δοτική πτώση που δηλώνει το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται το ρήμα και ονομάζεται δοτική προσωπική :
Ἔξεστί σοι, ὦ υἱέ, σῶσαι τὸν πατέρα. (είναι δυνατόν σε σένα)
Ἄδηλον παντὶ ἀνθρώπῳ ὅπῃ τὸ μέλλον ἕξει.
Ἔδοξέ μοι τὴν ἐπιστολὴν πέμπειν.

Η δοτική προσωπική, όπως δηλώνει και το όνομά της, είναι δοτική ονόματος ή αντωνυμίας, συνήθως προσωπικής, και φανερώνει το πρόσωπο για το οποίο υπάρχει ή γίνεται κάτι.

Σε αντίθεση με το αντικείμενο σε δοτική που αναφέρεται μόνο στο ρήμα, η δοτική προσωπική μπορεί να αναφέρεται στο περιεχόμενο ολόκληρης της πρότασης. Αντιστοιχεί στη γενική προσωπική της Ν.Ε. και  είναι συχνή η εμφάνισή της σε προτάσεις με απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις, όπου συσχετίζει το γενικό περιεχόμενο τη πρότασης με ένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή με  προσωπικά ρήματα οποιασδήποτε σημασίας και διάθεσης.

π.χ. τοὺς ἐν τῷδε τῷ τάφῳ κειμένους […] ἔδοξεν τῇ πόλει δημοσίᾳ θάπτειν… Πελοποννησίοις […] ἔδοξε στρατεύειν ἐπὶ τὴν πόλιν ἡμῶν… Παῖδες δέ μοι οὔπω εἰσίν…

Παρατηρήσεις

-  Με ορισμένα απρόσωπα παθητικά ρήματα η δοτική είναι αντικείμενο:
Ἠγγέλθη Περικλεῖ ὅτι Μέγαρα ἀφέστηκε. (αποστάτησαν)

-  Kάποια απρόσωπα ρήματα, όπως τα μέλει, μεταμέλει, μέτεστι, ὁμολογεῖται, παρεσκεύασται, συντάσσονται με δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου (βλ. § 80η):
Ἐπειδὴ τοῖς Κορινθίοις παρεσκεύαστο, ἔπλεον ἐπὶ τὴν Κέρκυραν. (αφού είχαν πια ετοιμαστεί οι Κορίνθιοι)

- Μερικά απρόσωπα ρήματα τίθενται στον λόγο χωρίς υποκείμενο, γιατί αυτό εμπεριέχεται στη ρηματική έννοια: παρεσκεύαστο[παρασκευὴ ἐγένετο], πολεμεῖται [πόλεμος γίγνεται], μέλει μοί τινος [μέλησίς ἐστι μοί τινος] (φροντίζω για κάτι), μέτεστί μοί τινος[μετουσία ἐστί μοί τινος] (μετέχω σε κάτι), (ἐν)δεῖ μοί τινος [ἔνδειά ἐστι μοί τινος] (χρειάζομαι κάτι) κ.ά:
Δεῖ τοῖς Ἀθηναίοις χρημάτων → Ἔνδειά ἐστι τοῖς Ἀθηναίοις χρημάτων.

 - Η δοτική προσωπική που συνοδεύει τα ρήματα «δοκεῖ» και «φαίνεται» χαρακτηρίζεται δοτική προσωπική (του ενεργούντος προσώπου), όταν λειτουργούν ως απρόσωπα. Όταν όμως λειτουργούν ως προσωπικά ,τότε η δοτική προσωπική χαρακτηρίζεται του κρίνοντος προσώπου.

- Τα ρήματα «χρὴ» (πάντα) και «δεῖ» (συνήθως) δεν συντάσσονται με δοτική προσωπική, αλλά αντί για δοτική τίθεται συνήθως αιτιατική προσώπου ως υποκείμενο του απαρεμφάτου:
π.χ. Οὐ πόνου πολλοῦ με δεῖ
(= Δεν χρειάζεται να μπω σε μεγάλο κόπο)

-  Η δοτική προσώπου που συντάσσεται με απρόσωπα ρήματα, τα οποία προκύπτουν από ρήματα προσωπικά μεταβατικά που συντάσσονται με δοτική είναι αντικείμενο:
π.χ. Οὐ συμφέρει τοῖς τυράννοις
(= Δεν συμφέρει τους τυράννους)

-  Η δοτική προσωπική παραλείπεται συχνά:
α) όταν εννοείται από τα συμφραζόμενα
β) όταν είναι γενική και αόριστη, οπότε εννοούμε ένα από τα: «τινί», «ἡμῖν», «τοῖς ἀνθρώποις»
γ) όταν είναι η ίδια με το υποκείμενο του απαρεμφάτου που εξαρτάται από το απρόσωπο

Η δοτική προσωπική στην απρόσωπη σύνταξη

Η δοτική προσωπική, που συνοδεύει τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις, δηλώνει το πρόσωπο για το οποίο υπάρχει ή γίνεται κάτι.  Η δοτική προσωπική μετατρεπόμενη  σε αιτιατική, δίνει το υποκείμενο του απαρεμφάτου, π.χ ῥᾴδιόν ἐστιν ὑμῖν γνῶναι ὁποῖός τις ἦν περὶ αὐτήν…

Η δοτική προσωπική στην προσωπική σύνταξη

Η δοτική προσωπική όμως εμφανίζεται και σε προτάσεις με προσωπικά ρήματα, στις οποίες αναλαμβάνει ποικίλες λειτουργίες. Συγκεκριμένα:

1.Δοτική προσωπική κτητική Συντάσσεται με τα ρήματα εἰμί, γίγνομαι, ὑπάρχω, όταν δεν είναι συνδετικά και σημαίνουν «έχω», «αποκτώ». Φανερώνει τον κτήτορα, τον κάτοχο ή τον φορέα του υποκειμένου του ρήματος π.χ. Παῖδες δέ μοι οὔπω εἰσίν. (Παιδιά δεν έχω ακόμα.)… Πολλὰ χρήματα τοῖς Ἀθηναίοις ἦν. (μτφρ. Οι Αθηναίοι είχαν πολλά χρήματα)…  ὑπάρχει γὰρ νῦν ἡμῖν οὐδὲν τῶν ἐπιτηδείων (μτφρ.  γιατί τώρα δεν έχουμε καθόλου εφόδια) …

2. Δοτική προσωπική χαριστική. Φανερώνει το πρόσωπο προς  χάρη ή ωφέλεια του οποίου γίνεται αυτό που εκφράζει το ρήμα, π.χ.Πᾶς ἀνὴρ αὑτῷ πονεῖ… Ἕκαστος οὐχὶ τῷ πατρὶ καὶ τῇ μητρὶ μόνον γεγένηται ἀλλὰ καὶ τῇ πατρίδι… Φιλιστίδης μὲν ἔπραττε Φιλίππῳ…

3. Δοτική προσωπική αντιχαριστική.  Φανερώνει το πρόσωπο το οποίο βλάπτεται από κάτι, π.χ. Ἡ ἐν Ἀμφιπόλει ἧττα τοῖς Ἀθηναίοις ἐγεγένητο… πάντες πάντα κακὰ νοοῦσι τῷ τυράννῳ… ἥδε ἡ ἡμέρα τοῖς Ἕλλησι μεγάλων κακῶν ἄρξει…

4. Δοτική προσωπική ηθική.  Φανερώνει το πρόσωπο που χαίρεται ή λυπάται για κάτι, δηλαδή προς αρέσκεια  ή δυσαρέσκεια, χαρά ή λύπη του οποίου συμβαίνει αυτό που δηλώνει η πρόταση. Ως τέτοια χρησιμοποιείται κανονικά η δοτική της προσωπικής αντωνυμίας πρώτου ή δευτέρου προσώπου. H δοτική προσωπική ηθική συχνά συνοδεύεται από τις μετοχές βουλομένῳ, ἡδομένῳ, ἀχθομένῳ, προσδεχομένῳ καθώς και το επίθετο ἀσμένῳ, που επιτείνουν τη σημασία της και λειτουργούν ως κατηγορηματικοί προσδιορισμοί της, π.χ. Ἀσμένοις τοῖς ἀνθρώποις τὸ φῶς ἐγίγνετο… εἰ μὴ ἀσμένοις ὑμῖν ἀφῖγμαι…τῷ γὰρ πλήθει τῶν Πλαταιῶν οὐ βουλομένῳ ἦν τῶν Ἀθηναίων ἀφίστασθαι …

5. Δοτική προσωπική της συμπάθειας. Φανερώνει το πρόσωπο που συμπάσχει ψυχικά, το πρόσωπο που συμμετέχει συναισθηματικά σε ό,τι εκφράζει το ρήμα της πρότασης, π.χ.διέφθαρτό τε τῷ Κροίσῳ ἡ ἐλπίς …  πολύ μοι μᾶλλον ἢ τῶν κορυβαντιώντων ἥ τε καρδία πηδᾷ…

6. Δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου ή της αναφοράς. Φανερώνει το πρόσωπο κατά την κρίση του οποίου ή σε σχέση με το οποίο ισχύει αυτό που εκφράζει το ρήμα της πρότασης και  το πρόσωπο αναφορικά με το οποίο αληθεύει ή συμβαίνει κάτι. Συντάσσεται με ρήματα δοξαστικά όπως, δοκῶ, οἴομαι , αλλά και το ρήμα φαίνομαι, ως προσωπικά ή απρόσωπα, π.χ. Ἐμοὶ δοκεῖτε οὐ σωφρονεῖν..

Συχνά συνοδεύεται από μετοχές για ορισμό του τόπου ή του χρόνου κατά τον οποίο συμβαίνει κάτι σε δοτική ή πρόκειται για τη δοτική της μετοχής ενός ρήματος κίνησης ή ενός ρήματος που σημαίνει κρίση,   π.χ. Ἦν ἡμέρα πέμπτη ἐπιπλέουσι τοῖς Ἀθηναίοις… οἷα μὲν ἕκαστα ἐμοὶ φαίνεται τοιαῦτα μὲν ἔστιν ἐμοί, οἷα δὲ σοί, τοιαῦτα δὲ αὖ σοί.  Σπανιότερα συνοδεύεται από το ὡς, π.χ. Μακρὰν ὡς γέροντι προὐστάλης ὁδόν.

Η μετοχή που συνοδεύει τη δοτική προσωπική της αναφοράς, όπως και η μετοχή με τη δοτική ηθική, δίνει συχνά την εντύπωση ότι έχουμε μια απόλυτη χρονική μετοχή σε δοτική πτώση, ανάλογη προς τη γενική απόλυτη, π.χ.  ἡμέραι δὲ μάλιστα ἦσαν τῇ Μυτιλήνῃ ἑαλωκυίᾳ ἑπτὰ ὅτε ἐς τὸ Ἔμβατον κατέπλευσαν (= τῆς Μυτιλήνης ἑαλωκυίας)

7. Δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου ή του ποιητικού αιτίου.  Φανερώνει το πρόσωπο που ενεργεί. Συντάσσεται με ρήματα παθητικής φωνής, κυρίως συντελικού χρόνου(παρακειμένου, υπερσυντελίκου, συντελεσμένου μέλλοντα),  με ρηματικά επίθετα σε -τέος ή –τος και μερικά απρόσωπα ρήματα όπως μέλει, μεταμέλει, παρεσκεύασται, ὁμολογεῖται, κλπ. , π.χ. Περὶ μὲν τῶν ματαίων πολλὰ αὐτοῖς γέγραπται… Ὠφελητέα σοι ἡ πόλις ἐστί…μετέμελεν δ᾽ αὐτοῖς ἁπάντων τῶν εἰρημένων… Ἐπιμελητέον ὑμῖν τῶν σωμάτων…

Σπανίως η δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου συνοδεύει ρήματα τα οποία δεν είναι συντελικού χρόνου, π.χ.  τοῖς τε νῦν καὶ τοῖς ἔπειτα θαυμασθησόμεθα…

 

Ασκήσεις:

Να αναγνωρίσετε το είδος της δοτικής προσωπικής

Ἥδε ἡ ἡμέρα τοῖς Ἕλλησι μεγάλων κακῶν ἄρξει.

Ἐμοὶ καὶ Ἐρατοσθένει οὐδεμία πώποτε ἔχθρα γεγένηται πλὴν ταύτης.

Ἐξελεγκτέος δὴ οὗτος ὁ λόγος ἡμῖν ἐστὶν.

Συλλεγήσεται ἡμῖν ἀργύριον πολὺ.

Ἐμοὶ δοκοῦσιν ἅπαντες ἐπιυμεῖν τοῦ συμφέρειν.

Ἐγὼ σε ἐτίμησα τοῖς εὖ φρονοῦσι.

Καὶ μοι μαρτύτησον.

Οἶδα ἡμῖν ὅρκους γεγενημένους.

Ἐν ἀμφοτέραις ταῖς πρεσβείαις διεπραξάμην ἡμῖν εἰρήνην.

Δοκεῖ μοι ἡ πόλις ἄριστα πράττειν.

 Στις ακόλουθες προτάσεις να συντάξετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις:
1. Ἔδει τὰ ἐνέχυρα τότε λαβεῖν.
2. Περί δείλην ἤδη ὀψίαν ἀγγέλεται αὐτοῖς τὰς ἀπό Πελοποννήσου πέντε καὶ πεντήκοντα ναῦς ὅσον οὐ παρεῖναι.
3. Ἀλλά μήν ὅσιόν ἐστι τῶν ἀγαθῶν μᾶλλον ἤ τῶν κακῶν μεμνῆσθαι.
4. Οὐ γάρ, οἶμαι, συμφέρει τοῖς ἄρχουσι φρονήματα μεγάλα ἐγγίγνεσθαι τοῖς ἀρχομένοις.
5. Ἔδοξεν αὐτοῖς στρατεύειν ἐς Ἄργος.
6. Φανερόν ἐστί ὅτι τὰ μέλλοντα προγιγνώσκειν οὐ τῆς ἡμετέρας φύσεώς ἐστιν.
7. Προσήκει μέν πᾶσιν ὑμῖν τιμωρεῖν ὑπέρ τῶν ἀνδρῶν.
8. Τῷ δε Προμηθεῖ εἰς τὴν ἀκρόπολιν οὐκέτι ἐνεχώρει εἰσελθεῖν.
9. Ἔξεστί σοι μέγιστα ἀγαθά τῇ σεαυτοῦ πατρίδι ὑπουργῆσαι.