Προθετικότητα - Συνέντευξη

1.      Προθετικότητα
Σχετίζεται με την πρόθεση ενός πομπού, να παραγάγει ένα κείμενο με συνοχή και συνεκτικότητα και το οποίο στοχεύει να επιτύχει έναν αναγνωρίσιμο σκοπό.

Η προθετικότητα, ως μελέτη των προθέσεων και των επικοινωνιακών στόχων του δημιουργού, συμμετέχει ενεργά σε όλες τις άλλες λειτουργίες.

Θεωρούμε κοινή την πρόθεση για δημιουργία ενός προσιτού, αποτελεσματικού, κατανοητού κειμένου. Οι δέκτες αναζητούν ένα νόημα, ακόμη κι αυτό δεν είναι προφανές (π.χ. στην περίπτωση των υπερρεαλιστικών λογοτεχνικών κειμένων).

Η προθετικότητα περιλαμβάνει την εξέταση των ενδείξεων του κειμένου για τις αποφάσεις του δημιουργού σχετικά με την οργάνωσή του.
Ένα κείμενο πρέπει να ικανοποιεί τα λεγόμενα αξιώματα επικοινωνίας (Grice 1975):

—  Συνεργατικότητας

—  Ποσότητας

—  Ποιότητας (εγκυρότητας)

            [κλονίζεται, όταν: i) ο δημιουργός του λέει (γράφει) κάτι που γνωρίζει πως είναι αναληθές,                ii) λείπουν οι ενδείξεις, τα ερείσματα που θα υποστηρίξουν τους ισχυρισμούς του]

—  Συνάφειας

—  Τρόπου (σαφήνεια, συντομία)

Αποδεκτότητα:
Εδράζεται στον δέκτη του κειμένου, αποτελεί ουσιαστικά μιαν επισκόπηση όλων των άλλων λειτουργιών. Η αποδεκτότητα εκπληρώνεται όταν αναγνωρίζουμε στο κείμενο τις προθέσεις του ομιλητή / δημιουργού.

—  Στη λειτουργία αυτή μπορούν να συμπεριληφθούν γενικότερες ή επιμέρους κρίσεις και εντυπώσεις του δέκτη για την αποτελεσματικότητα, τις ιδιαιτερότητες ή τα προβλήματα του κειμένου. Υπάρχουν βαθμοί αποδεκτότητας.

—  Μπορεί ένα κείμενο με γραμματικά τυπικά προβλήματα να είναι αποδεκτό και, αντιστρόφως, ένα κείμενο χωρίς γλωσσικά (δομικά) προβλήματα να μην είναι αποδεκτό


                           Τύποι συνέντευξης
Ανάλογα με το βαθμό τυποποίησης της διαδικασίας διεξαγωγής της, η συνέντευξη διακρίνεται σε διάφορους τύπους : α) αυστηρά τυποποιημένη ή κατευθυνόμενη,                      β) ημιδομημένη,
                                                                        γ) ελεύθερη.

α) Αυστηρά τυποποιημένη ή κατευθυνόμενη συνέντευξη

Πρόκειται για μια κλειστή συνέντευξη. Το υποκείμενο καλείται να απαντήσει σε μια σειρά ερωτήσεων, των οποίων ο αριθμός, η εκφώνηση και η σειρά διατύπωσης έχουν προκαθοριστεί. Ο ερευνητής ή ο συνεργάτης του τις γνωρίζει “από στήθους” ή τις διαβάζει στο πρωτόκολλο της συνέντευξης. Οι ερωτήσεις που τίθενται διευρευνούν και καλύπτουν συστηματικά τις διάφορες όψεις του θέματος της έρευνας. Οι απαντήσεις σημειώνονται με κωδικοποιημένη μορφή ή ολογράφως.
Πρόκειται για ένα προφορικό ερωτηματολόγιο αλλά με τη διαφορά ότι ενώ στο ερωτηματολόγιο ο τύπος και η σειρά των ερωτήσεων είναι απόλυτα προκαθορισμένος και οι ερωτήσεις είναι συχνά κλειστής απάντησης, στη συνέντευξη οι ερωτήσεις είναι ανοιχτής απάντησης και είναι δυνατόν η εκφώνηση τους να τροποποιείται ανάλογα με τις απαντήσεις του υποκειμένου

β) Ημιδομημένη ή ημικατευθυνόμενη συνέντευξη

Το υποκείμενο έχει αρκετή πρωτοβουλία στη διατύπωση των απαντήσεων του, ο ειδικός περιορίζει στο ελάχιστο τις παρεμβάσεις του, αλλά φροντίζει να κατευθύνει το υποκείμενο στο να ομιλεί για θέματα που ο σκοπός της έρευνας απαιτεί να καλυφθούν στη διάρκεια του διαθέσιμου χρόνου.

γ) Ελεύθερη συνέντευξη

            Ο ερευνητής παρεμβαίνει όσο το δυνατόν λιγότερο. Ο ρόλος του συνίσταται κυρίως στο να βοηθά το υποκείμενο για να εκφράζει τα πιο σημαντικά γεγονότα και στοιχεία, τα οποία θα βοηθήσουν στην εκτίμηση των δυνατοτήτων και ιδιοτήτων του. Ο ερευνητής κυρίως ακροάται το υποκείμενο. Η ακρόαση εστιάζεται σε αυτά που λέγει ή “δε λέγει”