ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2023 ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
ΤΡΙΤΗ 12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2023
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ)
ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. Κλήριγκ
β. Οργανικός Νόμος του 1900
γ. Α΄ Πανελλήνιο Συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Α2
Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πληροφορία και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πληροφορία είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν η πληροφορία είναι λανθασμένη:

α. Το 1864, με την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα, τα βόρεια
σύνορα της χώρας άγγιξαν τον Όλυμπο και τη Μακεδονία.
β. Ως θεμελιώδεις αρχές του πολιτικού συστήματος, το αγγλικό κόμμα
θεωρούσε το κοινοβουλευτικό αντιπροσωπευτικό σύστημα και τη
διάκριση των εξουσιών.
γ. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1923 εξέλιπε η κυριότερη πηγή
προστριβών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
δ. Την 1η Δεκεμβρίου 1913 κηρύχθηκε και επίσημα η ένωση της Κρήτης με
την Ελλάδα.
ε. Με τη Συνθήκη της Λωζάννης, στις 24 Ιουλίου 1923, ορίστηκε ως σύνορο
μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας η γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού.
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Β1
Πώς επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστεί το προσφυγικό ρεύμα των Ηπειρωτών-
Σουλιωτών
α) στη διάρκεια της ελληνικής Επανάστασης (μονάδες 9) και
β) στην περίοδο της μοναρχίας του Όθωνα; (μονάδες 4)
Μονάδες 13
ΘΕΜΑ Β2
Πώς η αρμοστεία του Αλέξανδρου Ζαΐμη (1906-1908) επανέφερε την πολιτική
ομαλότητα στην Κρήτη;
Μονάδες 12
ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1
Συνδυάζοντας τις ιστορικές σας γνώσεις με τις πληροφορίες από τα κείμενα
που σας δίνονται , να αναφερθείτε στα πρώτα βήματα του εργατικού
κινήματος στην Ελλάδα μέχρι την έκρηξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου .
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ Α
Ελάχιστα καινούρια εργοστάσια υπάρχουν. […] Δίπλα σε αυτά τα
σύγχρονα εργοστάσια συναντάμε ακόμα κλώστριες, υφαντουργούς και
τεχνίτες με λίγα εργαλεία των οποίων η εργασία είναι περίπου αποκλειστικά
χειρωνακτική. Εργάζονται για ατέλειωτες ώρες μέσα σε θλιβερά σκοτεινά
κτίρια, όπου δεν βρίσκουν ούτε έστω θέση για να κάτσουν, ή χώρους υγιεινής.
Το βράδυ φεύγουν από την εργασία τους με τα χέρια βρώμικα για να
ξαναέρθουν το επόμενο πρωί, στην ίδια ακριβώς κατάσταση, να ξαναρχίσουν
τη δουλειά τους. […]
Η εργάσιμη ημέρα στην Ελλάδα είναι μεγάλη, μακρύτερη από οπουδήποτε αλλού. […] Δεν γνωρίζουν παρά την εργάσιμη των δέκα, το λιγότερο, ενώ συνήθως η εργασία τους διαρκεί 12 ή 14 ώρες, χωρίς κανενός είδους επίδομα ή επιπλέον αμοιβή. Οι απεργίες ήταν πρακτικά άγνωστες μέχρι το 1909. Οι μόνες αξιομνημόνευτες απεργιακές κινητοποιήσεις που έλαβαν χώρα από τότε ήταν τρεις και αφορούσαν την πρωτεύουσα. Αλλά το κοινό έδωσε ελάχιστη προσοχή σ’ αυτές τις φασαρίες και οι απεργοί έκριναν ότι οι προσπάθειές τους τούς κόστιζαν ακριβά. Δεν ξαναδοκίμασαν από τότε.
Τα σωματεία έκαναν αρκετές προόδους εδώ και μερικά χρόνια και
σχεδόν όλες οι βιομηχανίες έχουν τις ενώσεις και τις αδελφότητές τους… Οι
γυναίκες δεν γίνονται δεκτές ως μέλη των σωματείων.
Perc y Martin, La Grèce nouvelle , L ibra ir e orien tale e t amer ica ine , Par is 19 13 , σ. 17 6-177 .
ΚΕΙΜΕΝΟ Β
Η Σοσιαλιστική Εργατική Ομοσπονδία Θεσσαλονίκης (Φεντερασιόν),
οργάνωση αποκλειστικά εβραϊκή, ξεκίνησε από τη μικρή πολιτική λέσχη που
ίδρυσε ο Αβραάμ Μπεναρόγιας μαζί με λίγους συνεργάτες του κατά τη διάρκεια της επανάστασης των Νεοτούρκων, τον Ιούνιο του 1908. […] Ο Μπεναρόγιας και οι συνεργάτες του έλπιζαν να διευρύνουν την Φεντερασιόν επί ομοσπονδιακής βάσεως, έτσι ώστε να περιλάβει στους κόλπους της
σοσιαλιστές όλων των εθνικοτήτων. Ωστόσο οι διαφορές ανάμεσα στις
διάφορες εθνικές ομάδες και η έντονη εχθρότητα που επικρατούσε ανάμεσα
στις σοσιαλιστικές οργανώσεις εμπόδισε μια τέτοια συνεργασία. Παρ’ όλα
αυτά, τα πρώτα χρόνια η Φεντερασιόν ανέπτυξε αξιόλογη δραστηριότητα
οργανώνοντας τους εργάτες της Μακεδονίας και συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην ανάπτυξη του ελληνικού σοσιαλιστικού και εργατικού κινήματος μετά τους βαλκανικούς πολέμους και την προσάρτηση της Μακεδονίας στην Ελλάδα.
Γ. Β. Λεονταρίτης, Το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο ,
( μτ φρ . Σ. Αντίοχο ς) , Eξάντα ς, Αθήνα 1978, σ. 50- 51 ( διασκευή ).
ΘΕΜΑ Δ1
Συνδυάζοντας τις ιστορικές σας γνώσεις με τις πληροφορίες από τα κείμενα
που σας δίνονται , να παρουσιάσετε α. τις διαφορετικές απόψεις του Βενιζέλου και του βασιλιά Κωνσταντίνου για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (μονάδες 13) και β. τις συνέπειες που προκάλεσε η διαφωνία αυτή στην πολιτική ζωή της χώρας μέχρι τη συγκρότηση κυβέρνησης Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη.
(μονάδες 12)
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ Α
Αυτό που βάρυνε απαρχής του Μεγάλου Ευρωπαϊκού Πολέμου στον νου
του Βενιζέλου και επικαθόρισε τη στροφή του από την ουδετερότητα στην
επίμονη απόφασή του να θέσει τελικώς τη χώρα του στο πλευρό της Αντάντ
ήταν: α) πρωτίστως τα εθνικά ζητήματα των νήσων του ανατολικού Αιγαίου
και της Μικράς Ασίας και ο κίνδυνος εξαφάνισης του εκεί ελληνισμού, και β) η γεωπολιτική του ελληνικού χώρου και η ευαίσθητη θέση της Ελλάδας στη
Μεσόγειο […]. Το πλέον φλέγον ζήτημα, που είχε έντονες προεκτάσεις στο
εσωτερικό, ήταν το Μικρασιατικό, δηλ. η συσσώρευση 150.000 ως 200.000
ομογενών προσφύγων στην Ελλάδα και ο άμεσος κίνδυνος «εξοντώσεως» και
αφανισμού του Μικρασιατικού Ελληνισμού από την κυβέρνηση των
Νεότουρκων.
Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης, Μεταξύ επανάστασης και μεταρρύθμισης : Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος και βενιζελισμός ( 190 9- 192 2) , Πατάκης, Αθήνα 2 020 , σ. 1 29- 130 .
ΚΕΙΜΕΝΟ Β
Στον αντίποδα των ιδεολογικών προσανατολισμών και της δυναμικής
αντίληψης του πρωθυπουργού, ο βασιλιάς έτεινε να αποτελέσει τον πόλο μιας
αντίρροπης διπλωματικής στρατηγικής. Η στενή συγγένεια με την αυτοκρατορική οικογένεια των Χοετζόλλερν, η εξοικείωση με το συγκεντρωτικό πνεύμα της γερμανικής Αυλής και η μαθητεία στη στρατιωτική Ακαδημία του Βερολίνου, είχαν συμβάλει στη διαμόρφωση της συντηρητικής ιδιοσυγκρασίας και στην εμπέδωση της πεποίθησής του στην ακατάβλητη δύναμη των γερμανικών όπλων. Η αντίληψη αυτή συνυφαινόταν στην πράξη με την υιοθέτηση μιας διπλωματικής τακτικής επιφυλάξεων και δισταγμών,
ασύμβατης με την εφαρμογή παρακινδυνευμένων ή και, απλά, τολμηρών
πρωτοβουλιών: η αποχή από την ένοπλη διαμάχη, έστω και αν αποστερούσε