ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ (12250) ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

ΘΕΜΑΤΑ
Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 2.3.§52-55.3
ΚΕΙΜΕΝΟ
Ἀκούσας ταῦτα ὁ Θηραμένης ἀνεπήδησεν ἐπὶ τὴν ἑστίαν καὶ εἶπεν· «Ἐγὼ δ’, ἔφη, ὦ ἄνδρες, ἱκετεύω τὰ πάντων ἐννομώτατα, μὴ ἐπὶ Κριτίᾳ εἶναι ἐξαλείφειν μήτε ἐμὲ μήτε ὑμῶν ὃν ἂν βούληται, ἀλλ’ ὅνπερ νόμον οὗτοι ἔγραψαν περὶ τῶν ἐν τῷ καταλόγῳ, κατὰ τοῦτον καὶ ὑμῖν καὶ ἐμοὶ τὴν κρίσιν εἶναι. Καὶ τοῦτο μέν, ἔφη, μὰ τοὺς θεοὺς οὐκ ἀγνοῶ, ὅτι οὐδέν μοι ἀρκέσει ὅδε ὁ βωμός, ἀλλὰ βούλομαι καὶ τοῦτο ἐπιδεῖξαι, ὅτι οὗτοι οὐ μόνον εἰσὶ περὶ ἀνθρώπους ἀδικώτατοι, ἀλλὰ καὶ περὶ θεοὺς ἀσεβέστατοι. Ὑμῶν μέντοι, ἔφη, ὦ ἄνδρες καλοὶ κἀγαθοί, θαυμάζω, εἰ μὴ βοηθήσετε ὑμῖν αὐτοῖς, καὶ ταῦτα γιγνώσκοντες ὅτι οὐδὲν τὸ ἐμὸν ὄνομα εὐεξαλειπτότερον ἢ τὸ ὑμῶν ἑκάστου». Ἐκ δὲ τούτου ἐκέλευσε μὲν ὁ τῶν τριάκοντα κῆρυξ τοὺς ἕνδεκα ἐπὶ τὸν Θηραμένην· ἐκεῖνοι δὲ εἰσελθόντες σὺν τοῖς ὑπηρέταις, ἡγουμένου αὐτῶν Σατύρου τοῦ θρασυτάτου τε καὶ ἀναιδεστάτου, εἶπε μὲν ὁ Κριτίας· «Παραδίδομεν ὑμῖν, ἔφη, Θηραμένην τουτονὶ κατακεκριμένον κατὰ τὸν νόμον. Ὑμεῖς δὲ λαβόντες καὶ ἀπαγαγόντες οἱ ἕνδεκα οὗ δεῖ τὰ ἐκ τούτων πράττετε».

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1.      Να μεταφράσετε στη Νέα Ελληνική το απόσπασμα: «Ἀκούσας ταῦτα ὁ Θηραμένης … περὶ θεοὺς ἀσεβέστατοι».                                     Μονάδες 30

2.  Γιατί ο Θηραμένης χαρακτηρίζει τους τριάκοντα «ἀδικώτατοι και ἀσεβέστατοι» ;  Μονάδες 10

3.  Ποιο θεσμό επικαλείται ο Θηραμένης με τη φράση «οὐδέν μοι ἀρκέσει ὅδε ὁ βωμός» ; Τι γνωρίζετε για το συγκεκριμένο θεσμό;                          Μονάδες 10

4.  Να αναφέρετε δύο (2) από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί ο Θηραμένης για να κερδίσει την εύνοια των δικαστών (μον 4); Ποιο θεωρείτε ποιο σημαντικό και γιατί;(μον 6) Μονάδες 10

5.      Να συμπληρώσετε τις παρακάτω περιόδους λόγου της Νέας Ελληνικής με το κατάλληλο ομόρριζο (απλό ή σύνθετο) της λέξης του κειμένου που σας δίνεται, ώστε να ολοκληρωθεί ορθά το νόημά τους:                            Μονάδες 10

·         ἑστίαν: Όταν δεν μαγειρεύει στο σπίτι της, τρώει σε ………………….. .

·         ἐξαλείφειν: Ο γιατρός του έδωσε μια ………………….. για τη φαγούρα.

·         κρίσιν: Μην είσαι ………………….. ! Γίνονται τέτοιες ερωτήσεις;

·         ἀρκέσει: Κατά τη ………………….. του ταξιδιού είχα πολύ άγχος.
δεῖ: Αρκετοί ανησυχούν για τη γλωσσική ………………….. της εποχής μας.

6.  α) Να βρείτε και να αναγνωρίσετε πλήρως δύο δευτερεύουσες προτάσεις ( μον 6)
     β) Να αναγνωρισθούν συντακτικά οι ακόλουθοι τύποι: «Ἀκούσας - ἐπὶ τὴν ἑστίαν – Σατύρου - ὑμῖν»  (μον 4)              Μονάδες 10

7.  Να βρεθούν οι ζητούμενοι τύποι:
α.  ἐμὲ ……..δοτική πληθυντικού
β.  βούλομαι …….β ενικ. προστακτικής παθητικού αορίστου
γ. λαβόντες…… ο ίδιος τύπος στον Ενεστώτα
δ. νόμον ….. δοτική πληθυντικού
ε.  ἀδικώτατοι…. Δοτ. Ενικού συγκριτικού βαθμού
στ. ἐπιδεῖξαι ….. ονομ. πληθυντικού θηλυκού γένους μετοχής Ενεστώτα
ζ, κῆρυξ …….γενική πληθυντικού
η. καταλόγῳ … κλητική ενικού
θ. κρίσιν….. αιτιατική πληθυντικού
ι.  ὑπηρέταις  ….γενική ενικού                Μονάδες 10

8.      Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω διατυπώσεις ως Σωστές (Σ) ή Λανθασμένες (Λ): 

Ο Ξενοφώντας

α.         εξορίστηκε από την Αθήνα εξαιτίας της αριστοκρατικής καταγωγής του.

β.         έχασε τον γιο του, τον Γρύλλο, στη μάχη της Μαντινείας (362 π. Χ.).

γ.         δέχθηκε βαθύτατη επίδραση από την ηγετική φυσιογνωμία του Περικλή.

δ.         έγραψε τα Ἑλληνικὰ που αποτελούν τη σπουδαιότερη πηγή για τα γεγονότα της περιόδου 431-411 π. Χ.

ε.         παραθέτει ποιητικές εκφράσεις στο κείμενό του και χρησιμοποιεί το απλοποιημένο αττικό ιδίωμα.                            Μονάδες 10